Röportaj: Ali İzzet KeçeciTürkiye Büyük Millet Meclisi’nin kuruluşunun 100. yıldönümünü idrak ettiğimiz bugünlerde, her ne kadar hak ettiği ölçüde kutlayamasak da, büyük bir coşku ve mutluluk içindeyiz. İşgalin en kara günlerinde İstanbul’daki Meclis-i Mebusan’ın dağıtıldığı ve milletin iyice karamsarlığa düştüğü bir dönemde açılan Büyük Millet Meclisi şüphesiz mutlak bağımsızlığı amaçladığı gibi, akabinde de eski düzene dönmeyi değil, halk idaresini hedeflediğini her fırsatta göstermişti.Mürekkep Söyleşiler'de bu hafta, bu büyük günün 100. yıldönümünde İnkılâp Kitabevi'nce basılan Mustafa Kemal Atatürk’ün meclis Konuşmaları'nı derleyip yayıma hazırlayan Kurtuluş Güran'la kitap üzerine konuşmak için bir araya geldik.
Öncelikle 100. yılında TBMM’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün konuşmalarını derleyip tek bir eser halinde sunmak fikri nasıl oluştu? 100. yıla özel bir düşünce miydi? Yoksa daha önceden de düşündüğünüz bir çalışma mıydı?Mustafa Kemal Atatürk'ün Meclis Konuşmaları kitabı üç-dört yıllık bir hazırlık sürecinin sonucunda ortaya çıktı. TBMM'nin kuruluşunun, yani millî devrimimizin 100. yılı yaklaşırken, yayıncı olarak bugünü anmanın en güzel yollarından birinin, bu devrimin önderinin Meclis konuşmalarını yayımlamak olduğunu düşündük. Bu konuda daha önce yayımlanmış çalışmalar vardı. Fakat bunlar hem eksik hem de orijinal dilinde olduğu için günümüz okurunun anlayabileceği nitelikten uzaklardı. Dolayısıyla eksiksiz bir derleme ve sadeleştirilmiş bir dille 100. yıla yakışır bir eser oluşturmayı görev bildik.Eseri incelediğimizde, ilk konuşmadan son konuşmaya Atatürk’ün tüm meclis kayıtlarını bir arada ve sadeleştirilmiş bir şekilde görüyoruz. Günümüzde özellikle genç okurların ve araştırmacıların anlayabileceği bir dil mi kullanmaya çalıştınız?Atatürk, Osmanlıcayı son derece hâkimane kullanan bir aydın. Fakat bu dil, bırakalım günümüz gençlerini, artık günümüz yaşlılarınca da anlaşılır olmaktan uzak bir dil. Dolayısıyla bu metinlerin sadeleştirilmesi bir tercihten değil, önemli bir ihtiyaçtan kaynaklanıyor.
Meclis zabıtlarında geçen metinlerin tamamına yakını sadeleştirilmiş iken, başlıklarda bu sadeleştirmeyi pek görememekteyiz. Örneğin; 123. Sayfada “Harbiye Nezareti ve Erkânıharbiyei Umumiye Riyaseti Hakkında” yine 183. Sayfada “Dahili Ahval Hakkında”, gibi başlıklarla karşılaşıyoruz. Bu başlıkları korumaktaki amacınız bir nebze de olsa merak uyandırıp eski anlamları ve kavramları öğrenmeye ya da bilmeye yöneltmektir diyebilir miyiz?Sadeleştirmede dönemin söyleyiş özelliklerini, havasını korumaya çalıştık. Bu bağlamda kurum adlarını sadeleştirmedik. Yani “Harbiye Nezareti” yerine “Savaş Bakanlığı” ya da “ Erkânıharbiyei Umumiye Riyaseti” yerine “Genelkurmay Başkanlığı” demedik. Günümüz 40-50 yaş kuşağının kullanmasa da anlayabileceği sözcükleri olduğu gibi bıraktık.Atatürk’ü anlamanın tek yolu tabii olarak meclis zabıtlarını incelemek ve konuşmalarını okumak değildir. Ancak, ilk konuşmasından son konuşmasına kadar baktığımızda Meclis içerisinde nasıl bir atatürk portresi çıkıyor karşımıza?Her şart altında milletine güvenen, kararlı, bilimsel, taktik ve strateji ustası, devrimci bir lider.Eseri derleme çalışmaları yaparken yaşadığınız teknik yada siyasi bir sıkıntı oldu mu? Böyle bir eseri bir arada toplama konusunda yaşadığınız en büyük sıkıntı neydi?Geçmişten günümüze bütün Meclis zabıtlarına tbmm.gov.tr adresinden ulaşmak mümkün. Eserimizde her bir konuşmanın altında zabıtların hangi devre, cilt ve sayfasında olduğu kayıtlı. En büyük zorluk dil engelini aşmak diyebilirim. Fakat zor olduğu kadar önemli ve keyifli de..jpg)
Öncelikle 100. yılında TBMM’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün konuşmalarını derleyip tek bir eser halinde sunmak fikri nasıl oluştu? 100. yıla özel bir düşünce miydi? Yoksa daha önceden de düşündüğünüz bir çalışma mıydı?Mustafa Kemal Atatürk'ün Meclis Konuşmaları kitabı üç-dört yıllık bir hazırlık sürecinin sonucunda ortaya çıktı. TBMM'nin kuruluşunun, yani millî devrimimizin 100. yılı yaklaşırken, yayıncı olarak bugünü anmanın en güzel yollarından birinin, bu devrimin önderinin Meclis konuşmalarını yayımlamak olduğunu düşündük. Bu konuda daha önce yayımlanmış çalışmalar vardı. Fakat bunlar hem eksik hem de orijinal dilinde olduğu için günümüz okurunun anlayabileceği nitelikten uzaklardı. Dolayısıyla eksiksiz bir derleme ve sadeleştirilmiş bir dille 100. yıla yakışır bir eser oluşturmayı görev bildik.Eseri incelediğimizde, ilk konuşmadan son konuşmaya Atatürk’ün tüm meclis kayıtlarını bir arada ve sadeleştirilmiş bir şekilde görüyoruz. Günümüzde özellikle genç okurların ve araştırmacıların anlayabileceği bir dil mi kullanmaya çalıştınız?Atatürk, Osmanlıcayı son derece hâkimane kullanan bir aydın. Fakat bu dil, bırakalım günümüz gençlerini, artık günümüz yaşlılarınca da anlaşılır olmaktan uzak bir dil. Dolayısıyla bu metinlerin sadeleştirilmesi bir tercihten değil, önemli bir ihtiyaçtan kaynaklanıyor.Meclis zabıtlarında geçen metinlerin tamamına yakını sadeleştirilmiş iken, başlıklarda bu sadeleştirmeyi pek görememekteyiz. Örneğin; 123. Sayfada “Harbiye Nezareti ve Erkânıharbiyei Umumiye Riyaseti Hakkında” yine 183. Sayfada “Dahili Ahval Hakkında”, gibi başlıklarla karşılaşıyoruz. Bu başlıkları korumaktaki amacınız bir nebze de olsa merak uyandırıp eski anlamları ve kavramları öğrenmeye ya da bilmeye yöneltmektir diyebilir miyiz?Sadeleştirmede dönemin söyleyiş özelliklerini, havasını korumaya çalıştık. Bu bağlamda kurum adlarını sadeleştirmedik. Yani “Harbiye Nezareti” yerine “Savaş Bakanlığı” ya da “ Erkânıharbiyei Umumiye Riyaseti” yerine “Genelkurmay Başkanlığı” demedik. Günümüz 40-50 yaş kuşağının kullanmasa da anlayabileceği sözcükleri olduğu gibi bıraktık.Atatürk’ü anlamanın tek yolu tabii olarak meclis zabıtlarını incelemek ve konuşmalarını okumak değildir. Ancak, ilk konuşmasından son konuşmasına kadar baktığımızda Meclis içerisinde nasıl bir atatürk portresi çıkıyor karşımıza?Her şart altında milletine güvenen, kararlı, bilimsel, taktik ve strateji ustası, devrimci bir lider.Eseri derleme çalışmaları yaparken yaşadığınız teknik yada siyasi bir sıkıntı oldu mu? Böyle bir eseri bir arada toplama konusunda yaşadığınız en büyük sıkıntı neydi?Geçmişten günümüze bütün Meclis zabıtlarına tbmm.gov.tr adresinden ulaşmak mümkün. Eserimizde her bir konuşmanın altında zabıtların hangi devre, cilt ve sayfasında olduğu kayıtlı. En büyük zorluk dil engelini aşmak diyebilirim. Fakat zor olduğu kadar önemli ve keyifli de.Kurtuluş GüranÖzellikle kimlerin bu eseri okuması ve incelemesini tavsiye edersiniz?Genel olarak tarihe, özel olarak Cumhuriyet tarihimize ve Atatürk'ün kişiliğine, fikirlerine ve çözümlerine merak duyan tüm okurlar için ilk sırada okunması gereken kitaplar arasında olduğunu söyleyebiliriz.Son olarak; bu güzel eserden sonra yine Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatı yada çalışmaları üzerine bir eser derlemeyi yada kaleme almayı düşünüyor musunuz?Atatürk'ten daha önce “Kürtler”, “Gençlik Üzerine” ve “Devrimcilik Üzerine” başlıklarıyla derlemelerim yayımlanmıştı. Yine Atatürk'ten “Sanat Üzerine” başlıklı derlemem de yakında yayımlanacak.Mürekkep Haber okurlarına zaman ayırdığınız için teşekkür ediyoruz.Ben teşekkür ediyorum. Sağlıkla kalın, Atatürk'le kalın.
