Murat Erdin yazdıHepimizin çocukluğunda elimizden düşüremediğimiz kitaplar olmuştur. Dönüp dönüp baktığımız, bazı bölümlerini yeniden okuduğumuz ve üstüne oyunlar kurduğumuz. Sadece okumaktan değil bakmaktan da büyük keyif aldığım o kitaplardan biri Hürriyet Gazetesi’nin okurlarına armağan olarak bastırdığı “100 Ünlü Türk” kitabıydı. Evdeki salonun kitaplığında diğer kitapların yanında özel bir yere sahipti ve hem babam hem de ben merak ettiğimiz birinin ismi geçtiğinde açar “100 Ünlü Türk”e bakardık. Kitabın belirli bir yazarı yoktu. Arkasında “bu eser Hürriyet Tarih Araştırma Grubu tarafından hazırlanmıştır” şeklinde bir açıklamaya yer verilmişti. Ama çok güzel renkli resimleri vardı. Sayfaları çevirdiğinizde sol tarafta adı geçen kişinin hayat hikayesi, sağ tarafta ise tam sayfa renkli portresine yer veriliyordu. Resimlerin alındığı kaynaklara bakıldığında Hürriyet Gazetesi editörlerinin kitabı hazırlarken büyük emek harcadıklarını anlayabiliyordunuz. Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi, Hayat Mecmuası, Basın Müzesi, Doğan Kardeş Yayınları, Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Askeri Müze hepsi renkli olan bu resimlerin kaynağıydı. Kitaptaki bu resimlerin altında iki önemli ressamımızın adı ilişti gözüme. Biri Cemal Dündar, diğeri Vala Somalı. Pek çok basın kuruluşunda hizmet vermiş olan Cemal Dündar’ı 2004 yılında kaybettik. 1931 doğumlu Vala Somalı ise hayatta. Yıllarca Tercüman Gazetesi’nde karikatürler çizmiş olan Somalı, Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün tarihini de kaleme almıştı. “Yer Fener Gök Cimbom” kitabımı yazarken çok yararlanmıştım.Kitapta yer alan 100 Ünlü Türk’ün hepsine 2 tam sayfa ayrılırken Atatürk’e 4 sayfa ayrılmış ve Ata’nın hayat hikayesinin yanı sıra bir de Gençliğe Hitabesi’ne yer verilmişti. 1974’te yayınlanan bu kitap, zamanın basın teknolojisine göre ileri sayılan ofset teknolojisiyle üstelik A-4 boyutunda basılmıştı.Kitapta yer alacak Türklerin hangi kriterlere göre belirlendiğini bilmiyoruz. Büyük olasılıkla gazete yönetimi ve editörler tarafından belirlenmişti. Bir çırpıda sayabileceğiniz tüm önemli isimler kitapta mevcut. Osmanlı’nın fetihçi ve reformcu padişahları (Kanuni, Yavuz Selim, İkinci Mahmud, Üçüncü Selim), bazı devlet adamları (Alemdar Mustafa Paşa, Talat Paşa, Ahmet Vefik Paşa, Keçecizade Fuat Paşa), ressamlar, şairler, yazarlar ve edebiyatçılar. Şu sıralar eğitim-öğretim müfredatından çıkarılması ile yeniden gündeme gelen İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Celal Bayar, Cevdet Sunay, Cemal Gürsel ve Adnan Menderes de Cumhuriyet dönemini temsil eden devlet adamları olarak kitaptaki mümtaz yerlerini almışlar.Kitap Oğuz Han ile başlıyor ve Attila ile devam ediyor. Asker, komutan ve devlet adamlarının yanı sıra çok sayıda yazar, şair ve edebiyatçıya yer verilmiş olması sevindirici. Farabi ve İbni Sina ile başlatılan bu isimler arasında Nasrettin Hoca, Köroğlu, Levni, İsmail Dede Efendi, Namık Kemal, Tevfik Fikret, Halide Edip, Muhsin Ertuğrul, Sait Faik ve Orhan Veli gibi isimler var. 1932 yılında Dünya Güzellik Kraliçesi seçilen Keriman Halis Ece de 100 Ünlü Türk sıralamasında kendine yer bulmuş. Dünya Şampiyonu güreşçimiz Yaşar Doğu kitabın yüzüncü kişisi olarak göze çarpıyor.Ama kitap Yaşar Doğu ile bitmiyor. Gazetenin editörleri, Yaşar Doğu’dan sonra kitaba bir sayfa daha açmışlar ve oraya Mehmetçik’i koymuşlar. Açıklayıcı bilgi şu sözle başlıyor: “Mehmetçik Türklerin en ünlü şahsiyetidir.” Kitabın basıldığı yıl Kıbrıs Barış Harekatı’nın yapıldığını anımsamakta yarar var.Hatırlıyorum, uzun kış günlerinde, derslerimi bitirdiğim zamanlar radyoyu açar, sarı müsvette defterimi çıkartır yazılar yazardım. Meydan Larousse Ansiklopedisi’nden seçtiğim biyografiler, özellikle Avrupalı bilim adamlarının ve yazarların hayat hikayeleri ilgimi çekerdi.Sonra 100 Ünlü Türk’ü açar, onların başarı öyküleriyle gururlanır, renkli portrelerine bakıp hayaller kurardım. Hala kitaplığımda duruyor.Bugün yapılsa bir liste, “100 Ünlü Türk”e kimleri koyardınız ?
Edebiyat
20 Ocak 2017 - 09:28
Güncelleme: 20 Ocak 2017 - 09:38
"100 Ünlü Türk"e kimleri koyardınız?
Bugün yapılsa bir liste, “100 Ünlü Türk”e kimleri koyardınız?
Edebiyat
20 Ocak 2017 - 09:28
Güncelleme: 20 Ocak 2017 - 09:38