Murat ERDİN yazdıEskiden bir ansiklopedi çılgınlığı yaşanmıştı. Neredeyse tüm gazeteler kupon karşılığı ansiklopedi fasikülleri veriyordu. Kupon biriktirip önce fasiküllere sahip oluyordunuz. Fasikülleri ciltlettirip yavaş yavaş bir ansiklopedi setine sahip oluyordunuz. Meydan Larousse, Ana Britannica ve İslam Ansiklopedileri en rağbet gören ansiklopedilerdi. Evde okul çağında çocuğu olan her aile mutlaka bir ansiklopedi setine sahip olmak gerektiğine inanıyordu. Sanırım her evde vardı da. Kurulan ansiklopedi komisyonlarında önemli aydınlar ve yazarlar bulunurdu. Yayın yaşamına 1970 yılında başlayan Meydan Larousse, Türk kültür dünyasında bir kaynak rolü üslenmiştir. Hakkı Devrim, Vedat Günyol, Ece Ayhan, Nezihe Araz, Hilmi Yavuz ve Oğuz Atay gibi isimler Larousse fasiküllerine katkıda bulunmuş aydınlarımızdır. Sonra internet çıktı.1990’lı yılların ilk yarısından itibaren hızla yaygınlaşan internet, o güne kadar bildiğimiz ve kullandığımız her şeyin sanal halini ortaya çıkardığı gibi kendi ansiklopedisini de yarattı: Vikipedi. Üstelik bu ansiklopedi bir bilim kurulu tarafından değil herkes tarafından yazılan anonim bir ansiklopedi. Herkes siteye bir madde ekleyebiliyor veya yanlış olanları düzeltebiliyor. Okurları tarafından oluşturulan, okurları tarafından yazılan bir ansiklopedi. Üstelik bedava.2001 yılında Jimmy Wales tarafından kurulan vikipedi bugün Türkçe dahil 291 dilde yayımlanıyor. Dünyanın en yaygın ansiklopedisinin Türkçe’de 260 bin maddesi var. Türkiye Vikipedi kullanan ülkeler sıralamasında dünyada 30’uncu sırada. İngilizce dilindeki madde sayısı ise 5 milyondan fazla. Her ay 18 milyar sayfa görüntüleniyor ve bu sayfalara giren okurlar arasında ben de varım. Dünyanın en çok ziyaret edilen internet siteleri arasında ilk 10’un arasında yer alan Vikipedi 70 bin konuk yazara ve 115 bin aktif editörü var. Hepsi gönüllü olarak çalışıyor. Ne güzel değil mi ? Yayına başladığı zaman çoğu aydın Vikipedi’nin başarılı olamayacağını, ansiklopedi gibi uzmanlık gerektiren bir yayın türünün gönüllü insanlar eliyle yapılamayacağını söylemişti. Demek ki olabiliyormuş. “İnsanlara güvenmeliyiz” diyen Jimmy Wales böylece haklı çıktı.Hiç kuşkusuz Vikipedi ve onun gibi internet bilgi kaynakları yüzünden kağıda basılan ansiklopedi dönemi tamamen kapandı. Brittannica Ansiklopedisi yayına başlamasından 244 yıl sonra, 2012’de kağıt baskıya son vereceğini açıkladı. Artık yalnızca dijital ortamda yayımlanıyor. 80’li yıllardaki ansiklopedi çılgınlığı internet sayesinde sona erdi. Evlerde bulunan cilt cilt ansiklopedileri artık sahaflar bile satın almıyor. Öğrenciler, öğretmenler, araştırmacılar ve yazarlar aradıkları her şeyi internette ve Vikipedi’de bulabiliyor.Şunu da eklemeden bitirmeyelim: İnternet büyük bir bilgi kaynağı ama doğruluğu çoğu zaman tartışma konusu olabiliyor. Unutmayalım: Bilgiye ve bilimsel doğruya ulaşmada asıl kaynağımız hala kitaplar ve kütüphanelerdir.
Gündem
15 Mart 2017 - 21:07
Vikipedi bize ne anlatıyor?
"Vikipedi bugün Türkçe dahil 291 dilde yayımlanıyor. Dünyanın en yaygın ansiklopedisinin Türkçe’de 260 bin maddesi var. Türkiye Vikipedi kullanan ülkeler sıralamasında dünyada 30’uncu sırada. İngilizce dilindeki madde sayısı ise 5 milyondan fazla."
Gündem
15 Mart 2017 - 21:07