Türk sinemasında üretim düşüşü alarm veriyor. 62. Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin yan etkinlikleri kapsamında düzenlenen “Yeni Dalga mı Durgunluk mu: Bu Gişe Bizi Kurtarır mı?” panelinde, sektörün mevcut durumu masaya yatırıldı. Yönetmen ve yapımcı Murat Şeker, CJ ENM Dağıtım Müdürü Ferhat Aslan ve Cinema Pink by Maximum Film Programlama Müdürü İlkay Erdem sinemadaki ekonomik sıkıntıları rakamlarla anlattı.
Murat Şeker, üretim ve seyirci sayısındaki sert düşüşe dikkat çekerek, “Artan maliyetler nedeniyle 20 yıldır ilk defa bu yaz film çekmedim” dedi. Şeker’in paylaştığı veriler, Türkiye’nin sinema sektöründe yaşadığı çöküşü gözler önüne serdi:
2017 yılında 72 milyon bilet satılırken, bu sayı 2024’te 33 milyona geriledi.
2025 için beklenti ise yalnızca 24 milyon.
2015-2019 arasında toplam 290 milyon bilet satılırken, 2020-2024 arası bu rakam 130 milyona düştü.
Pandemi sonrası toparlanamayan sinema sektörü, uluslararası ölçekte de geride kaldı. Şeker, “Pandemi öncesi 5 yılda 6 milyon bilet satan Suudi Arabistan bugün 70 milyona ulaştı. Türkiye ise tam tersine, yarı yarıya seyirci kaybetti” dedi.
“Yapım Maliyetleri Kontrolden Çıktı”
Şeker, maliyet artışlarının nedenini şöyle açıkladı:
“Netflix, Disney gibi dijital platformların dolar bazında üretime başlaması, yerel yapım piyasasında maliyetleri anormal seviyelere çıkardı. Artık bireysel yapımcıların film çekmesi neredeyse imkânsız.”
Ayrıca, ana akım sinemanın durmasının festival sinemasını da etkileyeceğini vurgulayan Şeker, “Ülkenin ana akım sineması çarkları dönmezse festivaller de yaşayamaz” sözleriyle uyarıda bulundu.
“Üç Yılda Bir Film Üreten Yapımcı Kalmadı”
Panelde konuşan CJ ENM Dağıtım Müdürü Ferhat Aslan, Türkiye’de sürdürülebilir bir yapımcı kültürünün oluşmadığını belirterek,
“Eskiden BKM, TAFF, Avşar Film vardı. Ancak hiçbirisi kalıcı bir üretim düzeni oluşturamadı. Bugün üç yılda bir film üreten yapımcı kalmadı,” dedi.
Aslan, sinema salonlarının doluluk oranının yüzde 5’e kadar düştüğünü belirterek, “Bu oran, salonların elektrik masrafını bile karşılamıyor. Bu bir felaket” ifadelerini kullandı.
Seyirciyi Geri Kazanmak İçin Yeni Arayışlar
Cinema Pink by Maximum Film Programlama Müdürü İlkay Erdem, düşük bilet fiyatlarıyla düzenledikleri etkinliklerin umut verici sonuçlar verdiğini açıkladı.
“27-28 Eylül’de 80 TL bilet fiyatıyla bir festival düzenledik ve iki günde 800 bin bilet satıldı. Bu, halkın kültüre ayıracak bütçesi olmadığını gösteriyor,” dedi.
Murat Şeker ise sözlerini şu şekilde noktaladı:
“Sektörü yakın zamanda büyük sorunlar bekliyor. İlk filmini yapanlar belki bir daha film yapamayacak, salonlar kapanacak. Ama yine de bireysel çabayla yapılan filmler sayesinde festivaller ve seyirci kültürü ayakta kaldı.”
