Tırnak Yeme Davranışının Sebepleri
Tırnak yeme alışkanlığı olarak bilinen onikofajya hem çocuklar hem yetişkinlerde yaygın olarak görülmektedir. Bu davranış, genelde küçük yaşlarda başlar ve hayat boyu süren bir alışkanlık haline gelir. Çocuklar, alışık olmadığı bir durum ile karşı karşıya kaldığında stresini kontrol altına alabilmek için bu alışkanlığı geliştirmeye başlar. Bu durumlara okula başlamak, başka bir şehre taşınmak, anne ve babanın ayrılması örnek olarak verilebilir. Ailesinde tırnak yeme alışkanlığına sahip kişiler bulunan çocuklarda, ebeveynlerini taklit etme isteği ile de tırnak yeme davranışı başlayabilir. Bu alışkanlığın genellikle daha küçük yaşlarda başlamasına karşın ergenlikte de başlayabildiği görülmektedir. Ergenlik döneminde yaşanan yoğun değişimler gençleri psikolojik olarak etkileyebilir ve tırnak yeme alışkanlığını başa çıkma mekanizması olarak kullanabilirler.Tırnak yeme alışkanlığının temel sebebi yukarıda da bahsedildiği gibi stres ve kaygı ile başa çıkma arzusu olsa da bunun başka sebepleri de vardır. Can sıkıntısı ve boş hissetme sebebiyle de kişi tırnak yemeye başlayabilir. Birkaç kez tekrarlanan bu durum, artık kişi her sıkıldığında ona eşlik edecek zararlı bir alışkanlığa dönüşecektir. Bir kez başlandığında bırakması son derece zordur. Kronik hale gelen tırnak yeme davranışı başka psikolojik rahatsızlıkların bir göstergesi de olabilmektedir. Obsesif kompulsif bozukluk, ayrılık kaygısı bozukluğu, majör depresif bozukluk, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi bozukluklar bunlara örnektir. Her tırnak yiyen kişide bu bozuklukların olduğu söylenemese de tırnak yeme alışkanlığı bunlar ile ilişkili olabilmektedir. Bu noktada, başka bozuklukların olup olmadığını öğrenmek için bir uzman ile görüşmek önem teşkil eder. Türkiye’nin en büyük online terapi platformu Psikolog Ofisi web sitesinden psikologlar ile görüşerek siz de anında uzman görüşü alabilirsiniz.
Yaş Gruplarına Göre Alınacak Önlemler
Tırnak yeme alışkanlığı her yaş grubunda görülebilen bir durumdur. Bu nedenle alınacak önlemler de yaş gruplarına göre şekillenmektedir. Çok küçük yaşlardan itibaren başlayabilen tırnak yeme alışkanlığı, 5 aylık gelişim sürecini tamamlamış bebeklerde dahi şekillenmeye başlayabilir. Yine yaşanan değişimlere ayak uydurma arzusu ile ortaya çıkan bu durumu kontrol altına alabilmek, gelecekte tırnak yeme alışkanlığının olmasının önüne geçecektir. Bebeklerde, tırnak yeme alışkanlığı parmak emme ile ortaya çıkabilir. Çok sık parmak emen bebeklerin elleri başka bir şey ile meşgul edilmeli ve dikkatleri dağıtılmalıdır. Dikkat dağıtmak için bebeklerin eline çeşitli oyuncaklar, sıkabileceği zararsız nesneler vermek etkili olacaktır. Ancak bu yaşlarda, bebekler ne yaptıklarının bilincinde değildir. Keşif ve merak evresinde olduklarından çoğu şeyi ellemeye, ağızlarına götürmeye ve koklamaya eğilim gösterirler. Bu nedenle, parmak emme ve tırnak yeme davranışları kayda değer bir sıklıkta ve boyutta değil ise müdahale edilecek ve endişelenecek bir durum yok demektir. Bebek sahibi ebeveynlerin yapması gereken şey bebeklerin hareketlerini takip etmek ve sadece gerektiğinde müdahale etmektir.Çocuklarda tırnak yeme alışkanlığı bebeklerdekinden çok daha yaygındır. Çocukların bir kısmı tırnak yemeye merak ve can sıkıntısından başlayıp kısa bir süre sonra kendiliğinden bırakmaktadır. Ancak bazı çocuklar, bunu bir alışkanlık haline getirip tırnaklarını ve ellerini kanatarak kendine zarar verebilir. Bunu önlemek için, ebeveynlerin çocuklarının tırnak bakımına özen göstermeleri gerekmektedir. Çocukların tırnaklarını düzenli olarak kesmek, kısa kullanmalarını sağlamak ve temiz tutmak, tırnak yeme alışkanlığının önüne geçmeye yardımcı olacaktır. Bu yaş grubu, bebeklerin aksine eylemlerinin daha çok bilincindedir. Çocuklukta başlanan tırnak yeme, ömür boyu kalıcı olabilir. Ancak bunun çözümü, çocukları azarlamak ve sert bir şekilde uyarmak değildir. Çocuklar azar işittiklerinde daha da fazla stres yaparak tırnak yemeye devam ederler. Bunun yerine, yaptıkları davranışın sağlıklı olmadığını anlatmak gerekmektedir. Kibar bir dille konuşmak ve uyarmak da tırnak bakımı gibi tırnak yemenin alışkanlığa dönüşmesini önleme yollarındandır. Diğer önleme yolları ise tırnak yemeyi önleyici tırnak cilası kullanmak ve stres topu gibi oyuncalar işe dikkatlerini ellerinden uzaklaştırmaktır. Durumu bunlarla çözemediğinizde, psikolojik destek almanız gerekmektedir.
Ergenlik dönemindeki gençlerde de tırnak yeme alışkanlığı oldukça yaygındır. Bu yaş grubunda yaşanan fiziksel ve biyolojik ani değişimlere ayak uydurmaya çalışan gençler, psikolojik olarak zor bir dönemden geçmektedirler. Dolayısıyla, stres ile başa çıkma yolları ararlar. Bunlardan birisi de tırnak yemektir. Ergenlik dönemindeki gençler davranışlarının tamamıyla bilincindedirler. Yaptıklarının sağlıklı olmadığının bilincinde olsalar dahi bırakmak epey güçtür. Bu nedenle, ergenlik döneminde tırnak yeme alışkanlığı olan bir çocuğunuz varsa, yapabileceğiniz en mantıklı hamle onun stres seviyesini düşürmeye çalışmak olacaktır. Çocuğunuzu tırnak yemeye iten stres kaynağını bulmanız ve manevi olarak bu zor süreçte ona destek olmanız çok önemlidir. Eğer çocuğunuz tırnak yeme alışkanlığından yine de kurtulamıyorsa ve kendine zarar vermeye başlıyorsa, bu noktada bir uzmandan yardım almanız şarttır. Çünkü uzun süren tırnak yeme davranışı, tırnaklarda ve parmaklarda şekil bozukluğuna, tırnaklar yutulduğu takdirde mide rahatsızlıklarına ve enfeksiyon hastalıklarına yol açabilir.
Hayatının önceki dönemlerinde tırnak yeme alışkanlığından kurtulamayan birçok yetişkin vardır. Yetişkinlerde de tırnak yeme alışkanlığı şaşırtıcı derecede yaygın görülmektedir. Tırnak yeme davranışının kendileri için zararlı olduğunu bilseler de erişkinliğe ulaşmış bu insanlar alışkanlıklarını bırakamazlar. Bu durum, yetişkinlerde sosyal hayatı da olumsuz olarak etkilemektedir. Uzun süreler boyunca koparılan tırnaklarında şekil bozukluğu oluşan yetişkinler, ellerini insanlardan saklamaktadır. Bu insanlar, sosyal ortamlarda bulunduklarında ellerini yumruk şeklinde tutup ellerini kullanacakları aktivitelerden kaçınırlar. Sosyal aktivitelerinizi ve hayatınızı etkileyen bu durumdan kaçınmak için en kesin yöntem psikolojik destek almaktır.