2025, modern demiryolu ulaşımının 200. yılı olarak kayıtlara geçti. Rahmi M. Koç Müzesi, bu önemli dönüm noktasını zengin demiryolu koleksiyonuyla anıyor. Türkiye’nin ulaşım, endüstri ve iletişim tarihine adanmış ilk ve tek sanayi müzesi olan müze, ziyaretçilerini tarihte bir yolculuğa çıkarıyor.
1825’te İngiltere’de Stockton ve Darlington arasında açılan dünyanın ilk halka açık buharlı tren hattıyla başlayan modern demiryolu serüveni, iki asrı aşkın süredir dünyayı şekillendiriyor. Rahmi M. Koç Müzesi de bu sürecin önemli örneklerini sergiliyor.
İlk “modern” lokomotif: Rocket
Müzenin Lengerhane / Mustafa V. Koç binası, lokomotif modelleriyle ziyaretçileri karşılıyor. Rocket gibi ince işçilikli modellerin yanı sıra Fire King gibi nadir objeler de yer alıyor.
Rocket, George Stephenson ve oğlu Robert Stephenson tarafından 1829’da Rainhill Trials yarışması için tasarlanmış ve birincilik kazanmış bir lokomotif olarak biliniyor. Bu model, sonrasında üretilen pek çok lokomotifin temel özelliklerini barındırıyor.
Fire King lokomotif modeli ise 1841’de İngiliz mühendis Josiah Evans Haydock tarafından üretilmiş, imzalanmış ve tarihlenmiştir. Model, Londra Bilim Müzesi’nde düzenlenen Pirinç, Çelik ve Ateş sergisinde de yer aldı.
Bunun dışında, Agenoria Lokomotif modeli de müzede sergilenen önemli eserlerden biri. 1829’da Foster Rastrick & Co tarafından üretilen 0-4-0 tekerlek düzenekli buharlı lokomotif, 1864’te servis dışı kaldıktan sonra İngiltere’de National Railway Museum’da korunmuştu.
Rayların Devi: Big Boy
Big Boy, 1941–1944 yılları arasında Union Pacific Railroad için üretilmiş 4000 sınıfı 4-8-8-4 buharlı lokomotiflerden biri. Sadece 25 adet üretilen bu dev lokomotifler, 40 metreyi aşan uzunlukları ve 6.000 beygirden fazla güçleriyle dikkat çekiyor. Müzedeki 1/8 ölçekli, 128 yolcu taşıyabilen çalışır modeli, Tersane Binası’nda ziyaretçilere sunuluyor.
Raoul Cabib Koleksiyonu
Müze, Raoul Cabib koleksiyonuna ait büyük ölçekli, çalışan lokomotif modellerini de içeriyor. Bunlar arasında 1902’de James Holden tarafından tasarlanan 0-10-0 Decapod, 1958 tarihli Budva Tucker modeli, 1865 tasarımlı İskoç Demiryolları 2-4-0 ve Londra Midland & Scottish Demiryolları için üretilmiş özel armalar bulunuyor. Bu koleksiyon, demiryolu tarihine dair nadir ve detaylı örnekler sunuyor.
