İranlı ünlü yönetmen Jafar Panahi, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı uzun ve dikkat çekici açıklamayla hem İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını hem de İran’daki mevcut rejimin baskıcı yapısını açık şekilde eleştirdi. Sanatçının açıklaması, hem ülkesine duyduğu sadakati hem de mevcut iktidarın yozlaşmış yapısına karşı duyduğu tepkiyi ortaya koyuyor.
“Vatanıma Saldırı Kesinlikle Kabul Edilemez”
Panahi açıklamasında, İran’a yönelik her türlü askeri saldırının karşısında olduğunu açıkça vurguladı:
“Bu açık ve müzakere edilemez nokta hakkında hiçbir şüphem yok ve durumumu açıkça belirttim, yine tekrarlayacağım: Vatanım İran'a saldırmak kesinlikle kabul edilemez. İsrail İran'ı işgal etti ve uluslararası mahkemelerde bir savaş saldırganı olarak yargılanmalı.”
Bu sözleriyle Panahi, İsrail’in askeri operasyonlarını net bir dille kınarken, saldırının uluslararası hukuka göre savaş suçu teşkil ettiğini belirtti.
“İran Rejiminin Meşruiyeti Yok”
Ancak yönetmenin açıklaması yalnızca İsrail’e tepkiyle sınırlı kalmadı. İran’da 40 yılı aşkın süredir iktidarda olan İslam Cumhuriyeti’ni de sert bir dille eleştirdi:
“Bu tutum hiçbir şekilde İslam Cumhuriyeti'nin 40 yıldır süren kötü yönetimini, yolsuzluğunu, baskısını, zorbalığını ve yetersizliğini görmezden gelmek anlamına gelmiyor. Bu iktidarın ülkeyi ve krizleri yönetecek ne gücü, ne iradesi ne de meşruiyeti vardır. Bu rejimin devam etmesi, düşüşün devam etmesi, baskının devam etmesi ve eleştirilerin devam etmesi anlamına geliyor!”
Panahi, ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve sosyal çıkmazdan kurtulması için radikal bir değişim gerektiğini şu ifadelerle dile getirdi:
“Kaçmanın tek yolu; bu sistemin bir an önce dağılması, hesap verebilir ve demokratik bir hükümete geçişin başlamasıdır.”
“İki Rejim de Savaş Suçlusu”
Panahi, açıklamasının devamında İran ile İsrail arasındaki çatışmanın yalnızca iki ülkeyi değil, tüm bölgeyi istikrarsızlaştırdığını belirterek Birleşmiş Milletler ve uluslararası topluma açık çağrıda bulundu:
“İran'ın toprak bütünlüğünün ve ulusun egemenliğinin korunmasına tam vurgu yaparak, İslam Cumhuriyeti ile İsrail rejimi arasındaki yıkıcı savaşa derhal son verilmesini talep ediyorum. Bu savaş bölgesel barış ve insan değerleri için ciddi bir tehdittir.”
“Her iki rejim de, devam eden şiddet, saldırganlık ve insan onuruna karşı tam bir saygısızlık nedeniyle açıkça kınanmalıdır. Füze saldırıları, yerleşim alanlarının bombalanması ve sivillerin hedef alınarak öldürülmesi suçtur. Ne ahlak, ne siyaset, ne de güvenlik bu suçları haklı çıkarmaz.”
Açıklamada ayrıca uluslararası toplumun sessizliğine de sert bir tepki yer aldı:
“Birleşmiş Milletler ve uluslararası toplumu derhal, kararlı bir şekilde ve hiçbir değerlendirme veya pazarlık yapmadan iki rejimi askeri saldırıları durdurmaya ve sivillerin öldürülmesine son vermeye çağırıyorum. Devam eden sessizlik ve eylemsizlik suça ortak olmak anlamına gelir. Bu kadarı açık ve net!”
Panahi Kimdir? Baskıya Rağmen Sinemadan Vazgeçmeyen Bir Direniş Sesi
Jafar Panahi, 1960 yılında İran’ın Mianeh kentinde doğdu. İran Yeni Dalgası’nın en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilen Panahi, sinema kariyerine 1990’lı yılların ortasında adım attı. 1995 yapımı ilk uzun metraj filmi Beyaz Balon ile Cannes Film Festivali’nde Altın Kamera ödülünü kazandı.
Panahi, 2000 yapımı Daire, 2006’da Offside, 2015’te Taxi ve 2022’de No Bears gibi filmleriyle İran’daki sosyal ve siyasi baskıyı cesurca ele aldı. 2010 yılında “rejime karşı propaganda” suçlamasıyla tutuklandı ve 20 yıl boyunca film çekme, senaryo yazma ve röportaj verme yasağı aldı. Ancak tüm bu yasaklara rağmen, gizli yöntemlerle filmlerini çekmeye devam etti ve uluslararası alanda büyük saygı kazandı.
En Son Başarısı: 2025 Cannes Film Festivali
Panahi, 2025 yılında Cannes Film Festivali’nde It Was Just an Accident (Sadece Bir Kaza) adlı filmiyle Altın Palmiye’yi kazandı. Film, rejim muhaliflerinin adalet arayışını konu alırken, İran’daki iktidar yapısına yönelik alegorik bir anlatı sundu. Bu zafer, Panahi'nin sansüre ve baskıya rağmen yaratıcılığını ve muhalif duruşunu sürdürdüğünü bir kez daha kanıtladı.
