Diyarbakır, zengin bir kültürel mirasa sahip bir şehirdir. Bu mirasın önemli bir parçası da Diyarbakır yöresine ait türkülerdir. Bu türküler, Diyarbakır'ın tarihini, kültürünü ve yaşam tarzını yansıtır.
Diyarbakır türküleri, genellikle ağıt, aşk, doğa ve gurbet temalarını işlemektedir. Ağıt türkülerde, genellikle sevdiği birini kaybeden bir kişinin üzüntüsü anlatılır. Aşk türkülerinde ise, genellikle sevgilinin güzelliği, özlemi ve ayrılık acısı dile getirilir. Doğa türkülerinde ise, Diyarbakır'ın eşsiz doğası ve güzellikleri anlatılır. Gurbet türkülerinde ise, gurbetteki bir kişinin özlemi ve hasreti dile getirilir.
Diyarbakır Türküleri
Adil Efendi
Ağlama Yâr Ağlama
Bahçada Yeşil Çınar
Başındaki Puşu mudur
Başındaki Tellere
Bir Ceket İsterem
Bir Güzel ki On Yaşına Girince
Bu Gece Handayım
Bülbülün Kanadı Sarı (Diyarbakır)
Cahar Attım Dubara
Cahar Attım Şeş Oynadım
Dağdan Kestim Değenek
Dağlar Dağımdır Benim (Diyarbakır)
Diyarbekir Şad Akar
Dumanlı Yayla Başı
El Ele Ver Gidek Puruthanaya
Esmerin Ağı Gerek
Eydim Kavak Dalını
Eğdim Söğüt Dalını
Fincanın Etrafı Yeşil
Hangi Bağın Bağbanısan
Hani Davulunuz Hani
Haram Sudan Atladım
Haydi Gidak Toyuna
Hele Yâr Zalım Yâr
Her Nereye Baksam Yüzün Görünür
Kalemi Kaşta Koydun
Kar mı Yağmış Diyarbakır'ın Dağına
Kar Yağar Kar Üstüne
Karanfil Eken Bilir
Karanfilsin Tarçınsın
Kerpiç Kerpiç Üstüne Kurdum Binayı
Kırklar Dağının Düzü
Maden Dağı Dumandır
Makaram Sarı Bağlar
Mardin Kapı Şen Olur
Mavi Bağlar Başına
Nare Esvab Yıhıyor
Nazey
Odasına Girdim Fincan Elinde
Saçaklıkta Kilim Var
Sen Gideli Üç Gün Kaldı Bayrama
Silmedin Göz Yaşımı
Sürme Beni
Vallahi O Yârdır
Çaldığın Saza mı Yanam
Çay İçinde Döğme Taş
Diyarbakır türküleri, genellikle 6/8 veya 9/8'lik usullerde söylenir. Bu usuller, Diyarbakır'ın kendine özgü ritmi ve melodisini yansıtır. Diyarbakır türküleri, genellikle keman, bağlama, davul ve zurna gibi enstrümanlar eşliğinde söylenir.
Diyarbakır yöresine ait bazı önemli türküler şunlardır:
- Abdo'nun Mezarını Kayadan Oyun
- Ağlama Yar Ağlama
- Silmedin Göz Yaşını Aşkın İle Ağlayanın
- Bülbülün Kanadı Sarı
- Fincanın Etrafı Yeşil
- Bir Ceket İsterem Kolu Dar Ola
- Biner Paytona Gider Seyrana
- Kırklar Dağının Düzü
Bu türküler, Diyarbakır'ın kültürel mirasının önemli bir parçasıdır. Bu türküler, Diyarbakır'ın tarihini, kültürünü ve yaşam tarzını gelecek nesillere aktarmaya devam etmektedir.
Diyarbakır türküleri, genellikle güçlü bir duygusal etki yaratır. Bu türküler, dinleyenleri hüzünlendirebilir, sevindiriebilir veya düşündürebilir. Diyarbakır türküleri, Diyarbakır'ın ruhunu yansıtan eşsiz bir hazinedir.