İstanbul Modern, sanatçı Ali Kazma’nın “Aklın Manzaraları” başlıklı kişisel sergisine ev sahipliği yapıyor. Sergi, sanatçının 2010’lu yıllardan bu yana kitap, edebiyat, yazı kültürü ve bilgi üretimi üzerine gerçekleştirdiği video ve fotoğraf çalışmalarını bir araya getiriyor.
Serginin Odağında Edebiyat, Mekân ve Bellek Var
Ali Kazma’nın farklı ülkelerde gerçekleştirdiği üretimlere yer veren sergide, Japonya’nın Nara kentinde geleneksel mürekkep yapımını belgeleyen “Sumi” (2025) adlı video çalışması, ilk kez İstanbul Modern’de izleyiciyle buluşuyor. Bu yapıt, sanatçının geleneksel üretim süreçlerine olan ilgisinin yeni bir uzantısı olarak öne çıkıyor.
Sergide ayrıca, yazar Orhan Pamuk’un kişisel arşivine ve yaşam alanına odaklanan “Mürekkep Evi” (2023) ve “Sentimental” (2022) ile kitap tarihçisi Alberto Manguel’in kütüphanesinin taşınma sürecini konu alan “Alberto Lizbon’da” (2024) adlı video çalışmaları da ilk kez Türkiye’de gösteriliyor.
Geçmişin İzini Süren Görsel Anlatılar
Serginin küratörlüğünü Öykü Özsoy Sağnak ve Demet Yıldız Dinçer, asistan küratörlüğünü ise Yazın Öztürk üstleniyor. “Aklın Manzaraları”, sanatçının daha önce 55. Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’nda sergilenen “Hat” (2013) ve “Dövme” (2013) başlıklı videolarını da kapsıyor. Bu çalışmalar, zor ulaşılabilen matbaalar, kütüphaneler, kitapçılar, ciltçiler ve restorasyon atölyeleri gibi mekânları belgeleyerek yazının ve bilgi aktarımının tarihsel katmanlarını görünür kılıyor.
Sanatçının Kendi Şehrine Dönüşü
Ali Kazma sergiyle ilgili yaptığı açıklamada, İstanbul’daki sergilere ayrı bir özen gösterdiğini belirtiyor. “Yaklaşık on yıl sonra kendi şehrimde, bu coğrafyaya ait bir sergiyle izleyici karşısına çıkmak benim için anlamlı bir deneyim. Çekimlerin yapıldığı yerlerle sergi mekânı arasındaki yakınlık da bu duyguyu pekiştiriyor” diyen Kazma, serginin kişisel hafızasıyla da örtüştüğünü vurguluyor.
Sergi Fikri Nasıl Ortaya Çıktı?
Küratörler, sergi fikrinin sanatçının kitaplara ve yazı üretimine duyduğu ilgiye dayandığını ifade ediyor. “Aklın Manzaraları”, yazarların üretim mekânları, matbaalar, kitapçılar ve mürekkep üretimi gibi unsurları merkezine alıyor. Kazma’nın video ve fotoğraf çalışmaları, izleyiciyi yazılı kültürün görünmeyen yapılarına dair düşünmeye çağırıyor.
Gelenekten Günümüze Mürekkep Üretimi: “Sumi”
Serginin dikkat çeken bölümlerinden biri olan “Sumi”, geleneksel Japon mürekkep yapımını konu alıyor. Nara’da altı yüzyıldır süregelen bu zanaat, Kazma’nın merceğinden video ve fotoğraf ile aktarılıyor. İş, emek, süreklilik ve ustalık gibi kavramların iç içe geçtiği bu çalışma, yazının fiziksel temelini sorgulayan bir estetik anlayışı yansıtıyor.
Katalog ve Yazılı Katkılar
Sergiye eşlik eden katalog, video ve fotoğraf çalışmalarının ortaya çıkış süreçlerine dair ayrıntılı bilgiler içeriyor. Ayrıca, Orhan Pamuk ve Alberto Manguel’in Kazma’nın sanatı üzerine kaleme aldığı metinler de bu yayında yer alıyor.
Sanat ve Edebiyat Arasında Bir Buluşma
Sergi kapsamında 14 Haziran Cumartesi günü saat 15.00’te sanatçı Ali Kazma ile yazar ve kitap tarihçisi Alberto Manguel bir söyleşide buluşacak. Moderatörlüğünü Demet Yıldız Dinçer’in üstlendiği bu etkinlik, serginin ilk kamusal programı olma özelliğini taşıyor. Söyleşi, sanat ve edebiyatın kesişimindeki düşünsel alanlara odaklanacak.
“Ali Kazma: Aklın Manzaraları” sergisi, 13 Haziran 2025 – 1 Şubat 2026 tarihleri arasında İstanbul Modern’de ziyaret edilebilir.
